Jacht żaglowy w sposób istotny różni się od jachtu motorowego, siłą jego napędu są wyłącznie żagle. Jest traktowany, jako sportowo-turystyczna jednostka pływająca o średniej wielkości. Sytuuje się go pomiędzy dużym żaglowcem a żaglówką i ma on zwykle do 24 metrów długości. W obu kategoriach użytkowych występują tak jachty z kabiną jak i bez w zależności od zapotrzebowań i długości planowanych rejsów.
Ze względu na zasięg poruszania się i rodzaj wód, po jakich mogą pływać żaglowce wyróżnia się jachty oceaniczne, pełnomorskie, przybrzeżne i takie które mogą pływać po wodach osłoniętych – śródlądowe. Rozróżnienie to jest istotne dla określenia wyposażenia kupowanego jachtu potrzebnego nam do rozpoczęcie wodnej przygody. Wymagania techniczne stawiane poszczególnym rodzajom jachtów mają za zadanie zapewnić bezpieczeństwo ich użytkownikom.
Klasyfikacja nie obejmuje jednostek pływających wykonywanych samodzielnie jak też jachtów regatowych oraz replik. W kategorii oceanicznej mieszczą się jachty służące do dalekich rejsów po oceanie, jak sama nazwa wskazuje inaczej niż jachty w kategorii pełnomorskiej. Te przeznaczone są do poruszania się w konkretnych tylko warunkach, kiedy wiatr nie przekracza 8 o Beauforta a fala morska ma do 4 m wysokości.
Jednostki wymieniane w ramach pozostałych dwóch kategorii mogą poruszać się tylko po wodach przybrzeżnych oraz (wody osłonięte) po małych jeziorach, kanałach i rzekach. Jachty żaglowe przeznaczone są do celów sportowo-turystycznych jak też stricte użytkowych. W tej pierwszej grupie znajdują się jachty regatowe, turystyczno- regatowe i typowo turystyczne. Natomiast do użytkowych zaliczyć trzeba jachty szkoleniowe.
Te ostatnie zaprojektowane są do szkoleń na stopnie żeglarskie. Komfort ich wyposażenia nie ma tak dużego znaczenia jak w przypadku jednostek turystycznych. One z kolei nadają się do żeglugi rekreacyjnej i nie posiadają walorów regatowych. Nie montuje się w nich urządzeń do balastowania przez załogę i takielunku.
Natomiast typowo regatowe jachty mają mieć konstrukcję lekką zapewniającą jak największą prędkość w czasie żeglugi. Produkuje się również jachty motorowo- żaglowe z przeznaczeniem turystyczno- rekreacyjnym. Pływanie jachtem żaglowym według wielu osób dostarcza większej frajdy i satysfakcji niż luksusowym jachtem motorowym, jednak jest to kwestia priorytetów i zainteresowań.